Prostat bezi erkeklerde bulunan idrar kesesinin(mesane) hemen altında yerleşerek işeme kanalını (üretra) yüzük gibi saran 20-25 gram ağırlığında kendine özgü salgıları olan bir organdır (Resim 1). Prostat ismi eski
Yunancada koruyucu,nöbetçi anlamlarına gelen ‘’prostates’’kelimesinden gelmektedir. İsminden de anlaşılacağı üzere alkali salgısı ile erkeklerde idrar yolu enfeksiyonlarına karşı koruyucu olduğu ve yine semenin
önemli bir bileşeni olması nedeniyle erkek üremesinde önemli bir fonksiyonu bulunmaktadır. Benign prostat hiperplazisi (BPH) ise prostat bezinin ilerleyen yaş ile birlikte oluşan büyümesine verilen addır. Mikroskobik
ve makroskobik BPH olarak 2 alt grupta incelenebilir. Mikroskobik BPH dediğimiz prostatın patolojik olarak incelendiğinde görmüş olduğumuz hücresel değişimleridir. Makroskobik BPH ise artık mikroskobik değişimin
prostatın muayene ve radyolojik görüntülemelerde de saptanabilir hale gelmesi durumudur. Gerek mikroskobik gerekse de makroskobik BPH tabirlerinin hastada şikayete neden olduğu dönem ise klinik BPH olarak ifade
edilmektedir.
Prostatın büyümesini tetikleyen mekanizmalar net olarak bilinmemektedir. Genel hatları ile erkeklik homonu, genetik faktörler, çevresel etmenler ve yaşlanmanın ana etmenler olduğu bilinmektedir. Erkeklik
hormonunun prostatın büyümesinin desteklediğini gösteren en önemli bulgular mevcuttur. Örneğin 40 yaş öncesinde hadım edilmiş olan ( gerek inmemiş testis gibi doğuştan sorunlara, gerekse de kaza, tümör gibi
sonradan karşılaşılan olumsuzluklara bağlı) erkeklerde prostatın büyüme göstermediği saptanmıştır. Yine benzer şekilde prostat kanseri tedavisinde başlanan erkeklik hormonu baskılama tedavisi alan erkeklerde
de prostatın büyümesinin durdurulabildiği gösterilmiştir. Genetik faktörler diğer hastalıklarda da olduğu gibi prostat büyümesinde önemli bir etkendir. Birinci derece yakınlarında BPH saptanan erkekler diğer
gruba göre daha fazla BPH riskine sahiptirler. Yaşlanma da gerek tek başına gerekse de diğer etkenlerin bir sonucu olarak prostat büyümesine neden olan bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır.
Resim 1: Prostat bezinin görüntüsü